Prototypy papierowe
Prototypy papierowe (ang. paper prototyping, mockups) są to makiety papierowe interfejsu użytkownika. Są one często stosowane na wczesnych etapach projektowania, aby ocenić ogólną koncepcję projektu interakcji, w tym szczególnie sekwencje ekranów prowadzących użytkownika przez kolejne etapy zadania.
Opis metody
Opracowanie i test prototypu papierowego odbywa się zawsze podczas wspólnego spotkania projektantów z przedstawicielami użytkowników, prowadzonego przez moderatora. Prototyp często powstaje dopiero podczas tego spotkania, jako wynik dyskusji i oczekiwań wyrażanych przez użytkowników podczas tego spotkania.
Spotkanie mające na celu test prototypu papierowego składa się zwykle z czterech kolejnych faz. Te fazy to:
1. Swobodna dyskusja nad koncepcją systemu, jego głównymi funkcjami, kolejnością operacji, danymi potrzebnymi do ich wykonania, ograniczeniami środowiskowymi itp. W dyskusji, prowadzonej przez jednego z uczestników spotkania, powinni uczestniczyć przede wszystkich użytkownicy, mniej projektanci.
2. Projekt interakcji, w którym powstaje szkic „ścieżki przejścia" użytkownika przez kolejne etapy zadania oraz określa się sposób wprowadzenia danych i komend do systemu, jak i sposób prezentowania wyników poszczególnych operacji. Na tym etapie odbywa się także:
- wybór urządzeń wejścia-wyjścia, który narzuca metodę dialogu,
- określenie listy zadań użytkownika,
- określenie listy dostępnych funkcji systemu, wraz z pogrupowaniem ich w sekcje,
- podział zadania użytkownika na główne etapy.
3. Projekt ekranów - tu kolejno powstają szkice ekranów, które prowadzą użytkownika przez kolejne etapy zadania:
- Szkice te są wykonywane zwykle na arkuszach brystolu A4 (jeden arkusz bloku technicznego - jeden ekran), do których można przymocować wycięte z kolorowego papieru lub folii elementy interaktywne, takie jak przyciski, ikony, ramki itp.
- Prototyp - jako szkice ekranów - powstaje na poczekaniu, przy obecności i udziale użytkowników.
- Dla ułatwienia testów prototyp - jako sekwencję ekranów naszkicowanych na papierze - można umieścić w ramce na stole lub na pionowym stojaku.
- Najpierw należy opracować szablon ze stałym umiejscowieniem elementów nawigacyjnych, obszaru danych, komunikatów itp., na bazie którego zostaną przygotowane wszystkie ekrany tworzące prototyp.
4. Testowanie ekranów, polegające na tym, że kolejne arkusze-ekrany prototypu są wykorzystywane do tego, aby prześledzić wykonywanie zadania przez użytkownika.
- Użytkownik dotyka na szkicu-ekranie odpowiednich elementów aby uruchomić potrzebne funkcje, po czym projektanci dokładają do ekranu nowe elementy (takie jak np. okno dialogowe, komunikat itp.) wynikające z działań użytkownika lub też zmieniają planszę na następną.
- Projektanci obserwują bez komentarzy zachowanie użytkownika, podczas gdy próbuje on wykonać zadanie z pomocą prototypu, jedynie notując popełniane błędy lub wypowiedziane uwagi.
- Brakujące funkcje prototypu uzupełnia się na bieżąco, dodając nowe elementy lub zmieniając ich układ stosownie do komentarzy i uwag użytkownika.
Prototypy papierowe przydają się do oceny ogólnej koncepcji interakcji i zbadania odczuć użytkownika dotyczących bardziej obsługi (ang. feel) systemu niż jego wyglądu (ang. look).
Zaleca się zresztą, aby wygląd prototypów był celowo niedopracowany, angażując wyobraźnię użytkowników - im bardziej dopracowany wygląd, tym większe prawdopodobieństwo, iż użytkownicy skupią się właśnie na nim.
Metoda prototypów papierowych:
- sprawdza się zarówno w odniesieniu do aplikacji, systemów WWW, jak i urządzeń elektroniki użytkowej,j
- jest szczególnie przydatna do badania urządzeń obsługiwanych przez ekrany dotykowe.
Wiele firm informatycznych stosuje metodę prototypów papierowych do wstępnej weryfikacji alternatywnych koncepcji projektowych dotyczących interfejsu uzytkownika.
= = = =
Marcin Sikorski, 2004
