Start > Wprowadzenie > Podstawy > Z punktu widzenia użytkownika

Z punktu widzenia użytkownika

W decyzjach dotyczących zakupu rozwiązań informatycznych - zarówno przez organizacje, jak i przez klientów indywidualnych - rośnie znaczenie czynników użytkowych, ergonomicznych i ekonomicznych: sukces rynkowy wyznaczają w coraz większym stopniu czynniki takie jak łatwość nauki, wygoda obsługi, atrakcyjność wizualna oraz przyjemność użytkowania produktu.

 

Jakość użytkowa produktu informatycznego

Sukces rynkowy współczesnego produktu informatycznego jest uzależniony od spełnienia jakościowych oczekiwań klienta nie tylko w zakresie technicznym, ale przede wszystkim w warstwie użytkowej, dotyczącej praktycznej przydatności produktu dla użytkownika w rzeczywistych warunkach użytkowania.

 

Z tego powodu jakość produktu informatycznego jest kombinacją trzech składowych:

  • jakości technicznej (konstrukcyjnej), wyrażanej najczęściej przez jakość kodu źródłowego oraz zgodność z wyspecyfikowanymi wymaganiami (w tym bezpieczeństwa),
  • jakości ergonomicznej, zwykle rozumianej jako wygoda obsługi produktu, co w znacznym stopniu wynika ze zgodności interfejsu użytkownika z zaleceniami ergonomicznymi,
  • jakości użytkowej, rozumianej jako odczuwana użyteczność produktu, która jest bezpośrednio odczuwana i weryfikowana przez użytkownika w rzeczywistych zadaniach roboczych.
Norma ISO 9126-1 podaje, że użyteczność (ang. usability) jest jedną z sześciu podstawowych charakterystyk jakości produktu interaktywnego. Bardziej szczegółowa definicja zaczerpnięta z normy ISO 9241 mówi, że użyteczność jest wyrażana przez skuteczność, efektywność i satysfakcję, z jakimi użytkownicy są w stanie przy pomocy systemu wykonać zadania w określonych warunkach użytkowania, i wyrażane w następujący sposób:
  • skuteczność opisują zmierzone wyniki uzyskiwane w pracy z systemem, np. średni czas ukończenia zadania, liczba i rodzaj popełnianych przy tym błędów, wzrost wydajności/produktywności w porównaniu do innej metody pracy (np. z innym systemem),
  • efektywność opisują nakłady użytkownika potrzebne dla uzyskania założonych wyników, np. czas i wysiłek psychiczny potrzebny do nauczenia się podstawowej obsługi systemu czy trwałość zachowania nabytych umiejętności,
  • satysfakcję opisują subiektywne odczucia użytkowników, wyrażane na temat pracy z systemem i uzyskanych przy jego pomocy wyników.
Stwierdzenie poziomu użyteczności produktu jest zatem oparte w zasadniczej części na zebranych opiniach oraz obserwacjach i pomiarach wykonywanych podczas pracy użytkownika z systemem, najczęściej podczas tzw. testów użyteczności. Oprócz testów, do oceny użyteczności produktu stosuje się także przeglądy i inspekcje, które mają na celu określenie czy produkt jest zgodny z zaleceniami i dobrymi praktykami w zakresie projektowania ergonomicznego interfejsu użytkownika, np. z klasycznymi już heurystykami Link prowadzi na zewnątrz tego serwisu Jakoba Nielsena i Rolfa Molicha .
Warto zaznaczyć, że stale rosnące znaczenie użyteczności w decyzjach nabywców znajduje także odbicie w ocenach porównawczych prowadzonych przez np. czasopisma komputerowe, gdzie waga kryterium "użyteczność" szacowana jest zwykle na 15-35% udziału w kształtowaniu satysfakcji użytkownika.

Dalsze wskazówki jak organizować projektowanie wg metody User-Centred Design znajdziesze w pełnej wersji tego artykułu, który ukazała się w tygodniku Computerworld 36/2004, s. 32-37, i jest dostępny (za opłatą) w archiwum Computerworld Link prowadzi na zewnątrz tego serwisu.

 

 


 

 

Start > Wprowadzenie > Podstawy > Z punktu widzenia użytkownika